Mustafa Kemal Samsun’a çıkar çıkmaz kendisinden önce Anadolu’ya geçen Kazım Karabekir ve Ali Fuat Paşalarla ilişki kurarak onlarla düşünce ve eylem birliği konusunda anlaşmış ve daha sonra emekli olup Haziran başlarında Ankara’ya gelen Rauf Bey de onlara katılmıştı. Mustafa Kemal 12 Haziranda Havza’dan Amasya’ya geldi, arkasından Ankara’da bulunan Ali Fuat Paşa ile Rauf Bey de Ankara’dan kalkıp Amasya’ya geldiler. Böylece Ulusal Kurtuluş Hareketi’nin üç ünlü lideri burada bir araya geldiler. Komutanlık bölgesinden ayrılmayan Kazım Karabekir Paşa Amasya’ya gelmemiş, fakat onların alacakları karara uyacağını bildirmişti. Mustafa Kemal Bölgedeki diğer birçok komutan ve valilerle de görüş alış verişi yapmıştı. Ayrıca Edirne’deki I. Kolordu Komutanı Cafer Tayyar Paşa’ya da bir yazı göndererek, vatanın parçalanma tehlikesine karşı sonuna kadar mücadele etmek azim ve kararlılığında olduğunu belirtip, Anadolu ve Rumeli’deki müdafaa-i Hukuk örgütlerinin birleştirilmesi gerektiğini bildirmişti.
Üç komutan 19 Haziranda başlattıkları görüşmelerini uzun tartışmalardan sonra 21 Haziranda ortak bir metin kabul ederek tamamladılar. “Amasya Kararları” denilen bu metin bu üç komutandan başka 3. Kolordu Komutanı Refet (Bele) ile 9. Ordudan iki kurmay subay ve Mustafa Kemal’in yaveri de imzalamıştı. Ayrıca daha sonra Konya’daki 2. Ordu Müfettişi Küçük Cemal (Mersinli) ve 15. Kolordu Komutanı Kazım Karabekir Paşalarla Samsun Mutasarrıfı Hamit Bey tarafından da onaylandı.
Bu kararlara göre: müdafaa-i hukuk örgütlerinin Doğu illerinden seçtiği delegelerle 10 Temmuzda Erzurum’da bir kongre toplanacaktır İstanbul Hükümeti’nin koyduğu telgraf yasağına karşı çıkılacaktır. Komutanlar asker ve silahlarını bırakmayacaklardır. Müttefik işgallerine hep birlikte karşı konulacaktır.
Komutanların bu kararları ertesi gün, 22 Haziran 1919’da Mustafa Kemal tarafından bir genelge haline getirilerek gizli bir şifreyle kolordu komutanlarına, vali ve mutasarrıflara gönderilmiş ve Ulusal Kurtuluş Tarihi’ne Amasya Genelgesi olarak geçmiştir.
Vatanın bütünlüğü ve ulusun bağımsızlığı tehlikededir,
İstanbul Hükümeti Müttefiklerin etkisinde kalarak üzerine düşen görevi yapmamıştır,
Vatanın bütünlüğü ve ulusun bağımsızlığı ulusal güç ve istençle sağlanabilir,
Ulusun içinde bulunduğu koşullara göre harekete geçip, haklı mücadeleyi bütün dünyaya duyurmak amacıyla her türlü etki ve denetimden uzak “ulusal” bir kurul oluşturulmalıdır,
Bu amacı gerçekleştirmek için, Anadolu’nun en güvenli yeri olan Sivas’ta ulusal bir kongre ivedi olarak toplanacaktır,
Bunun için her livadan ulusun güvenini kazanmış en çok üç delege belirlenip en kısa zamanda Sivas’a gönderilecektir, Erzurum Kongresi delegeleri Sivas Kongresi'ne de katılacaklardır,
Tüm olasılıklara karşı yapılacak olan bu çalışmalar gizli tutulmalı ve seçilen delegeler de gereken yerlerde kimliklerini gizlemelidir.
Ulusal Kurtuluş Hareketi’nin eylemsel olarak başladığının duyurulması anlamına gelen bu genelge ilgili yerlere ulaştığında Mustafa Kemal 27 Haziranda Sivas’a gelmişti.
Üç komutan 19 Haziranda başlattıkları görüşmelerini uzun tartışmalardan sonra 21 Haziranda ortak bir metin kabul ederek tamamladılar. “Amasya Kararları” denilen bu metin bu üç komutandan başka 3. Kolordu Komutanı Refet (Bele) ile 9. Ordudan iki kurmay subay ve Mustafa Kemal’in yaveri de imzalamıştı. Ayrıca daha sonra Konya’daki 2. Ordu Müfettişi Küçük Cemal (Mersinli) ve 15. Kolordu Komutanı Kazım Karabekir Paşalarla Samsun Mutasarrıfı Hamit Bey tarafından da onaylandı.
Bu kararlara göre: müdafaa-i hukuk örgütlerinin Doğu illerinden seçtiği delegelerle 10 Temmuzda Erzurum’da bir kongre toplanacaktır İstanbul Hükümeti’nin koyduğu telgraf yasağına karşı çıkılacaktır. Komutanlar asker ve silahlarını bırakmayacaklardır. Müttefik işgallerine hep birlikte karşı konulacaktır.
Komutanların bu kararları ertesi gün, 22 Haziran 1919’da Mustafa Kemal tarafından bir genelge haline getirilerek gizli bir şifreyle kolordu komutanlarına, vali ve mutasarrıflara gönderilmiş ve Ulusal Kurtuluş Tarihi’ne Amasya Genelgesi olarak geçmiştir.
Amasya Genelgesi Kararları
Vatanın bütünlüğü ve ulusun bağımsızlığı tehlikededir,
İstanbul Hükümeti Müttefiklerin etkisinde kalarak üzerine düşen görevi yapmamıştır,
Vatanın bütünlüğü ve ulusun bağımsızlığı ulusal güç ve istençle sağlanabilir,
Ulusun içinde bulunduğu koşullara göre harekete geçip, haklı mücadeleyi bütün dünyaya duyurmak amacıyla her türlü etki ve denetimden uzak “ulusal” bir kurul oluşturulmalıdır,
Bu amacı gerçekleştirmek için, Anadolu’nun en güvenli yeri olan Sivas’ta ulusal bir kongre ivedi olarak toplanacaktır,
Bunun için her livadan ulusun güvenini kazanmış en çok üç delege belirlenip en kısa zamanda Sivas’a gönderilecektir, Erzurum Kongresi delegeleri Sivas Kongresi'ne de katılacaklardır,
Tüm olasılıklara karşı yapılacak olan bu çalışmalar gizli tutulmalı ve seçilen delegeler de gereken yerlerde kimliklerini gizlemelidir.
Ulusal Kurtuluş Hareketi’nin eylemsel olarak başladığının duyurulması anlamına gelen bu genelge ilgili yerlere ulaştığında Mustafa Kemal 27 Haziranda Sivas’a gelmişti.
Yorumlar
Yorum Gönder