Mustafa Kemal görevden alındıktan sonra İstanbul’da siyaset ısınmıştı. Harbiye Vekili Ferit Anadolu Hareketinin önderleriyle ilişki kurulmasını savunurken, İngiliz yetkileri Rauf ve Mustafa Kemal’in tutuklanıp İstanbul’a getirilmesini istiyorlardı. Sadrazam Damat Ferit Paşa ve kabine üyelerinin çoğunluğu da İngilizlere uyulmasını savunuyorlardı. Nitekim İngilizlerin isteği üzerine İçişleri Bakanı Erzurum Valisinden Mustafa Kemal’in çalışmalarının denetim altında tutulmasını istedi. Öte yandan Veliaht Abdülmecid Efendi önce, Hükümetin işgallere engel olamadığını, topraklarını korumak isteyenleri çetecilikle suçladığını ve seçim yapılıp Meclisin toplanması gerektiğini savunurken, Calthorpe’un isteği üzerine kendisi uyarıldıktan sonra İngiliz yanlısı bir tavra girerek, Anadolu hareketini “aptalca ve haince” bulmaya başladı.
Bu gelişmelerden sonra 29 Temmuz 1919’da Bakanlar Kurulu, emirlere aykırı hareket ettikleri ve halkı kışkırttıkları için Mustafa Kemal ve Rauf Bey’in Harbiye ve İçişleri Bakanlıkları tarafından yakalatılarak İstanbul’a getirtilmesine karar verdi. Bunun üzerine Harbiye Bakanı 15. Kolordu Komutanlığından yakalama işinde yardımcı olmasını istedi. Kolordu Komutanı Kazım Karabekir Paşa, bu kişilerin çalışmalarında yasadışı bir durum olmadığını, Onları yakalamanın tepkilere yol açacağını bildirdi. İçişleri Bakanlığı da Erzurum Valisinden aynı şekilde yakalama işinde yardımcı olmasını istedi, aynı gerekçelerle vali de bu isteğe uymadı. İstanbul Hükümeti, Mustafa Kemal’den boşalan 3. Ordu Müfettişliğine de Kazım Karabekir’in vekalet etmesine karar vermiş, Karabekir Paşa ise daha önce kabul etmediği bu görevi Rauf ve Mustafa Kemal’in uygun bulması üzerine kabul etmişti. Resmi sıfatları olan Kazım Karabekir hükümetin endişeyle izlediği Erzurum Kongresi hazırlıklarının da içindeydi. Aldığı kararları uygulatacak görevli bulamayan Hükümet, ordu müfettişliklerini ve 3. Ordu’yu kaldırdı. Bütün bunlara rağmen İstanbul Hükümeti ne Paşaları tutuklatabildi, ne de kongreye engel olabildi.
Bu gelişmelerden sonra 29 Temmuz 1919’da Bakanlar Kurulu, emirlere aykırı hareket ettikleri ve halkı kışkırttıkları için Mustafa Kemal ve Rauf Bey’in Harbiye ve İçişleri Bakanlıkları tarafından yakalatılarak İstanbul’a getirtilmesine karar verdi. Bunun üzerine Harbiye Bakanı 15. Kolordu Komutanlığından yakalama işinde yardımcı olmasını istedi. Kolordu Komutanı Kazım Karabekir Paşa, bu kişilerin çalışmalarında yasadışı bir durum olmadığını, Onları yakalamanın tepkilere yol açacağını bildirdi. İçişleri Bakanlığı da Erzurum Valisinden aynı şekilde yakalama işinde yardımcı olmasını istedi, aynı gerekçelerle vali de bu isteğe uymadı. İstanbul Hükümeti, Mustafa Kemal’den boşalan 3. Ordu Müfettişliğine de Kazım Karabekir’in vekalet etmesine karar vermiş, Karabekir Paşa ise daha önce kabul etmediği bu görevi Rauf ve Mustafa Kemal’in uygun bulması üzerine kabul etmişti. Resmi sıfatları olan Kazım Karabekir hükümetin endişeyle izlediği Erzurum Kongresi hazırlıklarının da içindeydi. Aldığı kararları uygulatacak görevli bulamayan Hükümet, ordu müfettişliklerini ve 3. Ordu’yu kaldırdı. Bütün bunlara rağmen İstanbul Hükümeti ne Paşaları tutuklatabildi, ne de kongreye engel olabildi.
Yorumlar
Yorum Gönder